(AT Express) – Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (C50) vừa thi hành lệnh bắt khẩn cấp đối với Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư VGX (Công ty VGX) Vũ Đức Hiếu và kế toán trưởng Nguyễn Thị Mỹ Hạnh với hành vi “kinh doanh trái phép”.
Tại sao vi phạm nở rộ?
Lực lượng cảnh sát đã tiến hành khám xét trụ sở chính Công ty VGX tại 170 La Thành, phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, TP Hà Nội. Sau khi khám xét, cơ quan điều tra đã thu giữ nhiều máy móc, tài liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản của DN này. C50 xác minh các tài khoản ngân hàng của Công ty VGX có khoảng 700 nhà đầu tư đã tham gia mở tài khoản với tổng giá trị giao dịch hơn 110 tỷ đồng.
Công ty CP đầu tư VGX có giấy phép kinh doanh số 0312000245 cấp ngày 9/10/2012. Ngành nghề đăng ký hoạt động chính là “hoạt động hỗ trợ dịch vụ tài chính, cụ thể là tư vấn đầu tư, trừ tư vấn tài chính, kế toán (mã ngành 66190)”.
Theo thông tin từ cơ quan điều tra, các nhà đầu tư khi muốn tham gia vào việc kinh doanh vàng trên sàn ảo khá dễ dàng. Đối với trường hợp tại Công ty VGX, họ chỉ cần liên hệ với nhân viên tư vấn sẽ hỗ trợ 24/24h thông qua gặp mặt trực tiếp, chat Yahoo, Skype, điện thoại… sau đó nhân viên tư vấn sẽ hướng dẫn người chơi tạo một tài khoản trực tuyến trên website http://vgx.vn, với các thông tin đăng ký cụ thể. Người chơi được hướng dẫn tải phần mềm rồi chơi thử, đến chơi thật.
Để tham gia sàn giao dịch vàng, nhà đầu tư phải nộp trước một khoản tiền nhất định, gọi là ký quỹ. Nhà đầu tư nộp tiền vào tài khoản giao dịch vàng bằng cách đến ngân hàng hoặc sử dụng Internet Banking để nộp tiền vào một trong các tài khoản của Công ty VGX mở tại các ngân hàng. Tiền ký quỹ tối thiểu là 100 USD, không quy định mức tối đa.
Khối lượng giao dịch trực tuyến của mỗi lệnh mua, bán trên sàn VGX được tính bằng lot (1 lot tương đương 100.000 USD), giao dịch tối thiểu là 0,01 lot/lệnh và tối đa là 10 lot/lệnh. Một số chuyên gia tài chính cho biết, chơi vàng qua tài khoản là một kênh đầu tư có thể sinh lợi lớn và có tính chất “kích thích” cao. Càng thua càng muốn gỡ. Đòn bẩy tài chính của vàng tài khoản lên tới 100 lần, chỉ cần giá vàng thế giới biến động vài USD/phiên cũng đủ tạo “sóng” thu hút người chơi.
Chính vì vậy, theo đánh giá của cơ quan điều tra, tại Việt Nam đang tồn tại khoảng 30 – 40 đơn vị kinh doanh vàng, ngoại tệ trên mạng Internet thông qua tài khoản. Giao dịch của các đơn vị kinh doanh này lên đến hàng nghìn tỉ đồng với hàng nghìn người tham gia.
Thực tế, hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản đã được Ngân hàng Nhà nước điểu chỉnh tại Thông tư số 17 ngày 29/6/2010. Theo thông tư, các tổ chức tín dụng và DN đang kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài có trách nhiệm tất toán, đóng các tài khoản kinh doanh vàng ở nước ngoài trước ngày 31/7/2010. Tất cả các giấy phép kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài do NHNN đã cấp cho các tổ chức tín dụng, DN kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài cũng hết hiệu lực kể từ ngày 1/8/2010.
Tuy nhiên, dưới nhiều hình thức tư vấn tài chính, môi giới đầu tư cho các sàn vàng ở nước ngoài, hoạt động kinh doanh trên sàn giao dịch vàng tài khoản vẫn không vì thế mà kém sôi động. Dân trong nghề nhận xét, việc Công ty VGX bị xử lý bởi vì cơ quan công an chứng minh được toàn bộ hoạt động của sàn vàng này với người chơi đều ở trong nước, không chuyển tiền ra nước ngoài. Nếu họ giao dịch thông qua máy chủ ở nước ngoài thì cơ quan công an khó có thể làm gì được.
Người chơi cũng có vi phạm
Các sàn giao dịch vàng qua tài khoản như Công ty VGX đều không được NHNN cấp giấy phép. Do đó, các giao dịch không được thừa nhận và bảo hộ. Người chơi hoàn toàn tự gánh chịu rủi ro. Tuy nhiên, các cá nhân, tổ chức mở sàn vàng trái phép là vi phạm quy định pháp luật và sẽ bị xử lý hình sự. Vậy những người tham gia giao dịch có bị xem xét xử lý? Chủ sàn vàng vi phạm, người giao dịch không lẽ vô can?
Bên cạnh những rủi ro pháp lý khi tham gia sàn vàng, các nhà đầu tư còn gặp rủi ro từ chính chủ sàn. Môt chuyên gia cho biết, với những Công ty núp bóng các sàn Forex nước ngoài (nhưng thực tế máy chủ và mọi giao dịch chuyển khoản đều diễn ra ở Việt Nam), người chơi còn dễ thua hơn vì nhà cái đã thao túng các lệnh đặt mua – bán. Thời điểm người chơi thắng sẽ là lúc mạng ngưng hoạt động, không khớp lệnh hoặc… lịch sử giao dịch bị xóa trên máy chủ.
Theo một cán bộ điều tra, cơ quan công an từng nhận được rất nhiều đơn tố cáo từ nhà đầu tư về sàn vàng trái phép của một số Công ty nhưng khi kiểm tra chỉ có thể phạt hành chính. Các hợp đồng với nhà đầu tư thường được núp bóng dưới dạng ủy thác đầu tư, hợp đồng mua bán hàng hóa trong tương lai.
Các khiếu nại như vậy chỉ thuộc về giao dịch dân sự nên cơ quan công an không thể xử lý được. Muốn xử lý phải có chứng cứ chứng minh được các giao dịch điện tử mua bán vàng này diễn ra trái phép ở trong nước, nếu máy chủ của công ty đặt ở nước ngoài là cơ quan chức năng chịu thua! Đã vậy, nếu phát hiện dấu hiệu hình sự như vụ Công ty VGX, người chơi cũng có thể bị tịch thu trắng số tiền trong tài khoản. Bởi vì, họ đã tham gia hoạt động kinh doanh trái phép.
Phải chịu rủi ro từ mọi phía vậy mà hàng nghìn người chơi trên sàn vàng tài khoản vẫn không ngại ngần tham gia. Câu hỏi đặt ra là liệu có nên cấm và lý do của việc cấm sàn vàng tài khoản là gì? Nếu cấm cơ quan quản lý nhà nước có thể đỡ mất công đưa ra các chính sách để quản lý hay bảo vệ người chơi. Tuy nhiên, quyền tự do kinh doanh theo hiến pháp sẽ khó có thể được bảo đảm.